31 grudnia 2016 roku suma aktywów Grupy PZU wynosiła 125 345 mln zł i była o 18,9% wyższa w porównaniu ze stanem na koniec 2015 roku. Wzrost związany był w głównej mierze z połączeniem Alior Bank z wydzieloną częścią banku BPH.
Aktywa
Głównym elementem aktywów Grupy były lokaty (aktywa finansowe oraz nieruchomości komercyjne).
Wynosiły one łącznie 107 038 mln zł i były wyższe o 18,4% w porównaniu do stanu na koniec poprzedniego roku. Przedstawiały one 85,4% sumy aktywów Grupy, wobec 85,8% na koniec 2015 roku. Wzrost wartości lokat dotyczył w szczególności działalności bankowej i związany był z transakcją połączenia Alior Bank z wydzieloną częścią banku BPH oraz rozwojem działalności kredytowej – wzrost należności od klientów z tytułu kredytów o 14 775 mln zł oraz zwiększenia zaangażowania w instrumenty dłużne o 4 634 mln zł (wynikające m.in. z emisji akcji 10 czerwca br. przez Alior Bank na łączną kwotę 2,2 mld zł oraz wzrostu depozytów dla klientów niebankowych).
Należności Grupy PZU, w tym należności z tytułu kontraktów ubezpieczeniowych oraz bieżącego podatku dochodowego, ukształtowały się na poziomie 5 703 mln zł i stanowiły 4,5% aktywów. Dla porównania, na koniec 2015 roku wynosiły 3 338 mln zł (3,2% aktywów Grupy), a ich wzrost wynikał w głównej mierze z nierozliczonych transakcji dotyczących instrumentów finansowych.
Aktywa trwałe w postaci wartości niematerialnych, wartości firmy oraz rzeczowych aktywów trwałych zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wysokości 4513 mln zł. Stanowiły one 3,6% aktywów. Ich saldo wzrosło w 2016 roku o 6,8% w porównaniu do 2015 roku głównie w kategorii rzeczowych aktywów trwałych w związku z zakupem wydzielonej działalności Banku BPH.
Na dzień 31 grudnia 2016 roku Grupa PZU posiadała 2 973 mln zł środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (2,4% aktywów). Na koniec 2015 roku wartość ich ukształtowała się na poziomie 2 440 mln zł a wzrost salda wynikał ze strategii handlowej płynności portfela denominowanego w euro, dla którego podjęto decyzję o pozostawieniu środków pieniężnych na bieżącym rachunku bankowym, z uwagi na nieopłacalność dokonywania depozytów o ujemnym oprocentowaniu. Równoczesnie odnotowano spadek środków pieniężnych zgromadzonych w banku centralnym przez Alior Bank.
Saldo kategorii aktywa przeznaczone do sprzedaży w wysokości 1 189 mln zł dotyczyło części portfela nieruchomości inwestycyjnych przeznaczonych do sprzedaży.
Struktura aktywów Grupy PZU (w %)
Pasywa
Podobnie jak w przypadku struktury aktywów, struktura pasywów na koniec 2016 roku uległa zmianom na skutek dalszego rozwoju działalności w sektorze bankowym. Udział rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w sumie bilansowej zmalał w porównaniu do końca 2015 roku z 39,2% do 33,7% na koniec 2016 roku.
Na koniec 2016 roku poziom rezerw techniczno – ubezpieczeniowych wzrósł o 914 mln zł w szczególności ze względu na:
- podwyższenie rezerwy składki w ubezpieczeniach majątkowych i pozostałych osobowych wynikającego głównie z rozwoju sprzedaży ubezpieczeń komunikacyjnych w Polsce;
- wyższe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe w produktach unit-linked indywidualnych i grupowych, zarówno oferowanych w kanale własnym jak i bancassurance, wynikające z dodatniego wyniku z działalności lokacyjnej oraz sprzedaży przekraczającej poziom wypłacanych świadczeń,
- wzrost rezerw szkodowych w ubezpieczeniach komunikacyjnych w Polsce związany z rozwojem portfela.
Wzrosty rezerw techniczno-ubezpieczeniowych zostały częściowo skompensowane:
- w ubezpieczeniach na życie w Polsce niższymi rezerwami w bankowych produktach strukturyzowanych oraz depozytowych w związku zakończeniem okresu ubezpieczenia kolejnych transz produktu oraz brakiem sprzedaży;
- spadkiem rezerw w ubezpieczeniach indywidualnych ochronnych związanym z dożywaniem najstarszych umów z wysoką jednostkową rezerwą.
Na koniec 2016 roku skonsolidowane kapitały własne osiągnęły wartość 17 127 mln zł i ukształtowały się na poziomie wyższym w porównaniu do końca 2015 roku (wzrost o 13,3%). Wzrost skonsolidowanych kapitałów własnych dotyczył udziałów niekontrolujących, które m.in. w związku z emisją akcji przez Alior Bank w I półroczu 2016 roku oraz połączeniem z wydzieloną częścią banku BPH osiągnęły wartość 4 117 mln zł i wzrosły o 87,6% względem końca 2015 roku. Kapitały przypadające udziałowcom jednostki dominującej utrzymały się na zbliżonym poziomie do poprzedniego roku osiągając poziom 13 010 mln zł – efekt podziału zysku za 2015 rok w tym przeznaczenia na wypłatę dywidendy 1 796 mln zł skompensowany wynikiem wypracowanym w 2016 roku w wysokości 1 947 mln zł (zysk przypisany właścicielom jednostki dominującej).
Struktura pasywów Grupy PZU (w %)
Największym składnikiem pasywów na koniec 2016 roku były zobowiązania finansowe, których udział wzrósł względem poprzedniego roku z 42,4% do 47,9%. Ich saldo wyniosło 60 030 mln zł i obejmowało w szczególności:
- zobowiązania wobec klientów 51 241 mln zł (głównie z tytułu depozytów - wzrost w związku z rozwojem działalności bankowej);
- kontrakty inwestycyjne, które spadły do 396 mln zł wobec 546 mln zł na koniec 2015 roku. Obniżenie wartości o 150 mln zł względem 2015 roku związane jest m.in. z wycofaniem tego rodzaju produktów z oferty;
- zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych w wysokości 3 680 mln zł (łącznie 850 mln euro);
- zobowiązania podporządkowane Alior Bank z tytułu pożyczki oraz wyemitowanych obligacji o wartości bilansowej 1 027 mln zł na koniec 2016 roku. Wzrost zobowiązań względem 2015 roku o 268 mln zł związany z kolejnymi emisjami obligacji przez Alior Bank w 2016 roku;
- zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu w wysokości 178 mln zł na koniec 2016 roku – znaczący spadek względem salda z 2015 roku w wysokości 3 794 mln zł.
Saldo pozostałych zobowiązań i rezerw na koniec 2016 roku wyniosło 5 994 mln zł względem 4 304 mln zł na koniec 2015 roku. Wzrost dotyczył w szczególności zobowiązań z tytułu nierozliczonych transakcji na instrumentach finansowych w wysokości 932 mln zł.
Rachunek przepływów pieniężnych
Przepływy pieniężne netto na koniec 2016 roku osiągnęły wartość 480 mln zł i spadły o 1 611 mln zł w porównaniu do ubiegłego roku. Spadek ten dotyczył w szczególności przepływów pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej.
Istotne pozycje pozabilansowe
Aktywa warunkowe Grupy PZU wyniosły na koniec 2016 roku 40 mln zł, z czego znaczące saldo stanowią gwarancje wystawione przez Bank Millennium SA dla PZU i PZU Życie. W ramach umowy o linię gwarancyjną z dnia 7 października 2013 roku zawartej pomiędzy PZU a Bankiem Millennium SA, bank udziela gwarancji bankowych (wadialnych i należytego wykonania umowy) dla jednostek organizacyjnych PZU występujących w postępowaniach przetargowych na usługi ubezpieczeniowe oraz gwarancji należytego wykonania umów najmu powierzchni biurowych.
Wartość zobowiązań warunkowych na koniec 2016 roku wynosiła 16 364 mln zł.
Istotny wzrost względem ubiegłego roku był efektem rozwoju działalności w segmencie bankowym. Wartość zobowiązań warunkowych udzielonych klientom Alior Banku wyniosła 14 484 mln zł. Na saldo zobowiązań warunkowych Grupy PZU złożyło się 12 979 mln zł zobowiązań warunkowych z tytułu limitów odnawialnych w rachunkach ROR oraz kart kredytowych oraz 1 514 mln zł udzielonych poręczeń i gwarancji.
Ponadto, na saldo zobowiązań warunkowych składają się roszczenia, na które nie utworzono rezerw, w tym dotyczące roszczeń ubezpieczeniowych. Saldo zobowiązań warunkowych z tyt. roszczeń wyniosło 624 mln zł w 2016 roku i obejmowało 169 mln zł roszczeń dotyczących pozwu o odszkodowanie z tytułu pozbawienia prawa do dywidendy, o której mowa w punkcie 48.1 Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za rok 2016.